'n Mirakel van 'n museum (2)

J Paul Getty het Franse meubels bymekaar gemaak – en ook nou nie sommer so nie.

Want wie sou kon dink dat Lodewyk XIV (regeer 1643 – 1715), se tapisserieë hier in Los Angeles sou beland? Wel, die ou Sonkoning moes uithang vir de vale (of is dit dalk uithang vir de pure purper), want Frankryk was in daardie jare die magtigste Europese land. Die ge-uithangery was dus ook politieke speletjies om ander lande te beïndruk.

Aan die Franse hof het dit geskitter en geblink van goud en silwer en marmer en alles baie formeel. (Wanneer ek geskiedkundige flieks van daardie tyd sien, gril ek my lam vir die oordadige tierlantyntjies, pruike en sieklik-oppervlakkige lewensstyl.)

‘n Koffer (jou waarlik “coffer” genoem) op ‘n staander, bedoel vir juwele of klein, kosbare besittings. (Ek sal tevrede wees met ‘n leë koffertjie ook, dankie!) Dis gemaak van eike-, sipres- en okkerneuthout, versier met koper, horing, pewter en skilpaddop. Waarskynlik die eiendom van een van Lodewyk XIV se seuns.

Die klein houtstukkies wat die blomme op hierdie tafelblad vorm, is vooraf met warm sand geskroei om die merkwaardige kleurnuanses te kry. Kreatief!

‘n Unieke skryftafel wat aan beide kante kan oopklap. Was die eiendom van ‘n ryk edelman wat tydens die Franse Revolusie op die guillotine gesterf het.

Hierdie indrukwekkende horlosie (1747) wys mens net oor watter verstommende kennis die Franse sterrekundiges al hier in die middel-sewentienhonderds beskik het. Daar is ‘n hoofwyserplaat, bestaande uit drie klein wyserplaatjies: die eerste ene dui die tyd van die dag aan; die tweede wys watter maand van die jaar dit is en gee sy sterreteken, en wys boonop die tydsverloop van die maanmaande aan, terwyl die derde wyserplaatjie mens op die hoogte bring van plaaslike tyd in verskillende stede dwarsoor die wêreld.

In die boonste glasvenstertjie is daar vier wyserplaatjies. Op die een kry mens die fases van die maan; op die tweede ene die hoogwatertye aan die noordkus van Frankryk; nommer drie vertel jou watter dag dit vandag is en die laaste een lig jou in aangaande die
verduistering van Io, ‘n maan van Jupiter!

As die kersstaander so groot is, hoe groot was die kers?!

Hierdie fyn tafeltjie het gestaan in die huis in die tuin van Versailles, wat Lodewyk XIV vir sy houvrou Madame De Montespan, laat bou het. Sy was een van sowat 5 of 6 byvrouens wat die koning oor die jare heen aangehou het, en hy het sewe kinders by haar gehad (dis meer as by sy wettige vrou. En dan dink ons vandag se politici gaan erg te kere....)

‘n Potpourri-houer. Welriekende blomknoppe, speserye en parfuum is gedurende die 1700’s op rojale wyse as lugverfrissers in Europa gebruik. Destyds het persoonlike higiëne, selfs onder die hoëlui, nie ingesluit dat mens gereeld gebad het nie.

Dit mag alles nou regtig baie kosbaar wees, maar niemand sal my oortuig dat 'n paleis 'n gesellige woonplek is nie.


Hier systoele was onder die 64 wat Marie Antoinette in 1786 vir haar ontspannings- en kaartspeelvertrekke bestel het, en dit, terwyl die derduidende armes in Frankryk aan’t sterwe was van ellende. Kan mens glo dat sy eendag verbluf gevra het: “Waarom haat die volk my so? Watter skade het ek hulle dan ooit aangedoen?”

Watter verstommende houtkerfwerk op hierdie muurpaneel uit die Franse paleis! En om te dink ou wêreldgrotes het dit ook bekyk (of miskien glad nie eens raakgesien nie,)